Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Fenigrè-fèr
Trigonella gladiata
Fabaceae Leguminosae
Noms en français : Trigonelle à fruits en glaive, Trigonelle armée d'épées.
Descripcioun :Lou fenigrè-fèr dóu gènre Trigonella, la cousino sóuvajo dóu fenigrè, trachis dins li relarg secarous de Prouvènço. Es uno plando pelouso que rebalo au sòu, un pau rougineto. Fai de pichòti flour blanquinouso, mai se recounèis subretout à si dòusso peludo que porton un long be (fotò). Coumpara emé lou fenigrè que ié sèmblo proun, mai qu'èi devengu forço rare au nostre.
Usanço :Li grano se manjon coume sabourun dins lou miejour dóu Marrò. La planto a bessai li mémis usanço que lou fenigrè.
Port : Erbo
Taio : 5 à 25 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Trigonella
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 8 à 10 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Liò : Garrigo
- Tepiero seco
- Roucaio
Estànci : Termoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Estenoumediterrano
Ref. sc. : Trigonella gladiata Steven ex M.Bieb., 1808